Afrikaanse Filosofie: Perspektiewe en dialoë , livre ebook

PIETER DUVENAGE
AFRIKAANSE FILOSOFIE
ierdie is die eerste boeklengte poging om ’n Afrikaanse filosofiese tradisie
te beskryf binne die konteks van die Suid-Afrikaanse geskiedenis, en om Hdie geskiedenis van die filosofie internasionaal te interpreteer. In die proses
word van die belangrikste Afrikaanse filosowe self aan die woord gestel. Dit is
werklik ’n waardevolle kultuurhistoriese dokument en ’n enorme bydrae tot die
intellektuele geskiedenis in Suid-Afrika.
AFRIKAANSE Desmond Painter
Departement Sielkunde
Universiteit Stellenbosch
FILOSOFIE
or ’n periode van amper twee dekades, wat nagenoeg saamval met
Perspektiewe en dialoëdie eerste twee dekades ná die einde van apartheid, het Duvenage in Osamewerking met sy gespreksgenote ’n merkwaardige tydsdokument
saamgestel. Hierin blyk nie net watter boeiende denkarbeid in die skadu van
apartheid deur hierdie denkers in Afrikaans en ander tale verrig is nie, maar ook
watter reuse denkuitdagings die plaaslike konteks steeds stel.
Johann Rossouw
Departement Filosofie
Universiteit van die Vrystaat
Pieter Duvenage (gebore 1963) het in Suid-Afrika en
Duitsland filosofie studeer. Nadat hy sy doktorsgraad in
die filosofie in 1994 behaal het, doseer hy vanaf 1995
aan verskeie universiteite in Suid-Afrika, asook twee
Australiese universiteite met kampusse in Suid-Afrika.
Vanaf 2011 is hy professor en hoof van die Departement
Filosofie aan die Universiteit van die Vrystaat.
PIETER DUVENAGE
www.sun-e-shop.co.zaAFRIKAANSE
FILOSOFIE
Perspektiewe en dialoë
PIETER DUVENAGEAfrikaanse Filosofe: Perspektiewe en dialoë
Uitgegee deur Sun Media Bloemfontein (Pty) Ltd
Druknaam: SunBonani Scholar
Alle regte voorbehou
Kopiereg © 2016 Sun Media Bloemfontein en die outeur
Die skrywers en die uitgewer het alles moontlik gedoen om kopieregtoestemming te
verkry vir die gebruik van derdepartyinhoud en om sodanige gebruik te erken. Rig alle
navrae aan die uitgewer.
Geen gedeelte van hierdie boek mag sonder die skriftelike verlof van die uitgewer
gereproduseer of in enige vorm deur enige elektroniese, fotografiese of meganiese
middel weergegee word nie, hetsy deur fotokopiëring, plaat-, band- of laserskyfopname,
mikroverfilming, via die Internet of e-pos, of enige ander stelsel van inligtingsbewaring
of -ontsluiting.
Menings uitgespreek in hierdie publikasie is dié van die outeur(s) en weerspieël nie
noodwendig die menings van die uitgewer nie.
ISBN 978-1-920382-78-0
ISBN 978-1-920382-79-7 (e-boek)
DOI: https://doi.org/10.18820/9781920382797
Geset in Arno Pro 11/14
Bandontwerp, bladuitleg en produksie deur Sun Media Bloemfontein

Akademiese en algemene werke word onder hierdie druknaam in druk en elektroniese
formaat uitgegee.
Hierdie publikasie kan bestel word by: media@sunbonani.co.za
Die e-boek is beskikbaar by: https://doi.org/10.18820/9781920382797PORTUUREVALUERING
Die uitgewer gee erkenning aan die ewekniebeoordelaars en bedank hulle vir hulle
bydrae tot hierdie publikasie.
Professor Willie van der Merwe
Vrije Universiteit Amsterdam
Professor Desmond Painter
Universiteit Stellenbosch
BIOGRAFIESE BESONDERHEDE
Pieter Duvenage (gebore 1963) het in Suid-Afrika en Duitsland flosofe studeer.
Nadat hy sy doktorsgraad in die flosofe in 1994 behaal het, doseer hy vanaf 1995
aan verskeie universiteite in Suid-Afrika, asook twee Australiese universiteite met
kampusse in Suid-Afrika. Vanaf 2011 is hy professor en hoof van die Departement
Filosofe aan die Universiteit van die Vrystaat. INHOUDSOPGAWE
Inleiding .............................................................................................................i
Deel 1: Perspektiewe ......................................................................................... I
Hoofstuk 1: Die verskynsel van Afrikaanse flosofe ........................................1
1. Kolonialisme en die institusionaliserin ilosg vof a ie in Sn f uid -Afrika ................... 2
2. Die r eaksie op Britse idealis .....................................................................................me 6
3. Murray se skets van Afrika ailosnsofe f ie ..................................................................... 7
4. Die ontstaan van ’n Afrikaa nilosse fof iese benadering ........................................... 12
5. Die verskynsel van Afrikaa ilosnsofe f ie: Voorlop ige opmerkings ........................ 15
Hoofs tuk 2: Tobie Muller en die verwikkelde band tussen taal, denke en geloof ...18
1. T aal .................................................................................................................................... 19
2. Denke ............. 21
3. Geloof ............................................................................................................................... 23
Hoofstuk 3: C.K. Oberholzer en die ontstaan van fenomenologie in Pretori a....24
1. Die on tstaan va in flos of ie aan die Universiteit van Pre t.................................oria 25
2. Die fenome nologie: ’n Bondige oor ......................................................................sig 28
3. Oberholzer: Fenomenologie en wysgerige antropo ......................................logie 32
4. Die v ersweë politiek van Oberho .........................................................................lzer 36
Deel 2: Dialoë ..................................................................................................41
Dialoog 1: Piet Dreyer – Filosofe, teologie en geskiedenis ...........................43
1. Kennismaking met die wysbegeerte in Pre ......................................................toria 43
2. Nagraadse stud ............................................................................................................ie 45
3. Nederlandse stud ........................................................................................................ie 47
4. Aanstelling as dosent in Pretoria ................................................................................. 51
5. Die f ilos of ie, politiek en die toekom ........................................................................s 56
Dialoog 2: Bert Meyer – Die oomblik van analitiese flosofe ........................59
1. Agtergrond ...................................................................................................................... 59
2. Studie aan die Universiteit van Pr ....................................................................etoria 62
3. Nederlandse stud ......................................................................................................ies 67
4. Filosofe-dosent by Tukkies in die 1950’ .................................................................s 685. Professor by Uni s.........................................................................................................a 72
6. Pr ofessor in Nederla .................................................................................................nd 77
7. T erugskoue op ’n flosofese loopb .......................................................................aan 78
Dialoog 3: Johan Degenaar – Om die wêreld te ontdek .................................80
1. Agtergrond ...................................................................................................................... 80
2. Die invloed van Stellenbos ......................................................................................ch 82
3. Nagraadse stud ie..........................................................................................................s 87
4. Denke rondom die teolo .........................................................................................gie 90
5. Aanvanklike denke oor apartheid ............................................................................... 93
6. Die on twikkeling van ’n kursus in staatsflosofe va ................................naf 1961 95
7. Op weg na ’n politieke plural ..............................................................................isme 98
8. Denke oor die politiek en k .................................................................................uns 102
9. Oor Afrikaners na 1994 .............................................................................................. 105
Dialoog 4: André du Toit – Filosoof tussen politiek en geskiedenis ...........107
1. Stellenbosch en flos ofe ............................................................................................. 107
2. Politieke bewuswording en meesters ............................................................studie 109
3. Nederlandse stud ......................................................................................................ie 112
4. Dosent in politieke flosofe op Stellenbosch en SPR ..............................OCAS 115
5. Belangstellings in politieke flosofe in die 1970’ .................................................s 118
6. Debate op Stellenbosch en die stigting van Die Suid-Afikaan in die 1980’ .. 121 s
7. Verhuising van Stellenbosch na Kaapstad en verdere werk aan
Suid-Afrikaanse intellektuele gesk ..............................................................iedenis 125
8. Historiese trauma, geweld, waarheid en ver .............................................soening 130
9. Akademiese vryheid .................................................................................................... 134
Dialoog 5: Danie Strauss – Die Reformatories-wysgerige tradisie
en ’n nie-reduksionistiese ontologie ..........................................139
1. Agtergrond .................................................................................................................... 140
2. Voorgraadse stud ......................................................................................................ie 142
3. Nagraadse stud ..........................................................................................................ie 1